Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı
Göz sulanması neden olur?
Gözyaşı ana ve yardımcı gözyaşı bezleri tarafından üretilmekte , göz kırpma refleksiyle göz yüzeyine eşit şekilde dağılmakta ve gözyaşı kanalı sistemi ile de drenajı sağlanmaktadır. Gözyaşının fazla üretimi veya atılımının bozulması göz sulanmasına (epifora) neden olmaktadır. Gözyaşının fazla üretimi nedenleri arasıda çevresel irritanlar ve alerjenler, göz ve kapak enfeksiyonları , göz yüzey hastalıkları sayılabilir. Gözyaşının atılmasındaki aksama ise göz kapağının anatomik bozuklukları, gözyaşı kanal sistemindeki tıkanıklık veya fonksiyon bozuklukları nedeni ile meydana gelebilmektedir. Bu durumlar doğuştan veya sonradan gelişebilmektedir.
Göz sulanması nasıl tedavi edilir?
Göz sulanması şikayeti ile başvuran hastada hastanın yaşı , şikayetinin süresi ve ek hastalık mevcudiyetinin sorgulanması, detaylı göz muayenesi, göz yaşı kanalı ve burun içi değerlendirmesi yapılarak öncelikle nedenin saptanması gerekmektedir. Sonrasında nedene yönelik ilaç veya cerrahi tedavi planlanmaktadır.
Gözyaşı kanalı tıkanıklığı nedir ? Belirtileri nelerdir?
Gözyaşının sirkülayonunu tamamladıktan sonra atılımını sağlayan gözyaşı kanal ve kese sistemi mevcuttur. Fazla miktarda göz yaşı bu kanal sistemi aracılığıyla burun boşluğuna ve ordan da genize aktarılır. Bu kanal sisteminde herhangi bir seviyedeki tıkanıklık göz yaşının drenajının bozulmasına neden olmaktadır. Bu durumda en yaygın şikayet sürekli olan göz sulanması olmaktadır. Aşırı miktardaki göz sulanmasına bağlı görme netliğinde bozulma meydana gelebilir. Göz etrafındaki ciltte sürekli göz yaşı içeriği maruziyetine bağlı olarak tahriş görülebilir.
Tıkalı sistemin içerisinde mikroorganizmaların çoğalmasına bağlı olarak enfeksiyon gelişmekte ve hastada yoğun çapaklanma , gözlerde kızarklık, göz kapaklarında şişlik oluşabilmektedir. Gözyaşı kesesinin içindeki bu birikim artar ve göz ile burun arasındaki cilde basmakla birilikte kesedeki enfekte birikim göze doğru boşalabilir. Bu bölgede ağrılı, kızarık , yumuşak veya sert şişlikler oluşabilir ve hatta daha da ilerleyen tablolarda ciltten dışarı doğru açılıp boşalabilir.
Bebek ve Çocuklarda Gözyaşı Kanal Tıkanıklığı Tedavisi
Yenidoğan bebeklerde çoğunlukla gözyaşı kanalının buruna açıldığı seviyedeki zarın tam açılmaması nedeni doğumun ilk aylarında başlayan gözde sürekli bir sulanma izlenebilir. Şiddetli tablolarda gözyaşı kesesinin bulunduğu burun kökünde kese iltihabına bağlı şişlik , kızarıklık ve burun köküne basınca göz içine akıntı görülebilir. Tanı oküloplastik cerrahi uzmanı tarafından yapılan detaylı göz muayenesinden sonra kesinleşir. Doğumsal gözyaşı kanalı tıkanıklığında ilk 1 yılda gözyaşı kesesi masajı tedavinin ilk ve ana basamağıdır. Tabloya enfeksiyon eklendiği durumlarda antibiyotikli göz damlaları tedaviye eklenebilir. Masajın doğru bir şekilde uygulanabilmesi çok önemlidir ve bu nedenle masaj tekniği bir oküloplasti cerrahi uzmanı tarafından ayrıntılı bir şekilde gösterilmelidir.
Uygun masaj tekniği ile olguların %90’ında sulanma gerilemektedir. Masaja cevapsız olgularda ise hastanın yaş aralığına ve klinik bulgularına bakılarak sondalama , silikon tüp entübasyonu veya gözyaşı kanalı cerrahisi uygulanmaktadır.
Erişkinlerde Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı Tedavisi
Erişkinlerde gözyaşı kanalı tıkanıklığının tek tedavisi cerrahidir. Tıkanıklığın seviyesine göre cerrahi teknik belirlenmektedir. Tıkanıklık çoğu zaman kanalın buruna açıldığı bölgede olduğundan en sık yeni bir kanal oluşturulan dakriyosistorinostomi (DSR) ameliyatı uygulanmaktadır. Bu ameliyat cilt kesisi yolu ile veya endoskopik olarak burun içerisinden de gerçekleştirilebilmektedir. Başarı oranları cilt kesisi ile yapılan DSR ameliyatında %95-99 , endoskopik teknikte % 80-95 olarak saptanmıştır. Ameliyatın başarı oranını arttırmak amacıyla kanala silikon tüp yerleştirilebilir. Bu tüp yaklaşık 1-2 ay sonra ofis şartlarında kolaylıkla çıkarılabilir. Daha üst seviyelerdeki tıkanıklıklarda ise farklı teknikler tercih edilmektedir.